Olimpiyatlarda İtalya Modeli
Paris 2024 Yaz Olimpiyatları bitti, herkes kendi meşrebince kutlamasını ve eleştirisini yaptı, neler konuştuğumuzu da unuttuk ve Yusuf Dikeç pozlarımızı tüketmek üzereyiz. Hadi gelin gümüş madalya alan 10 metre atıcılık takımımız ve olimpiyatlarda istikrarlı olarak madalya sıralamasında ilk onda yer elde eden İtalya'dan yola çıkarak bir olimpiyat başarısı modeli düşünelim.
İtalya, yaklaşık yüz yıllık bir gelenek sonucunda olimpik sporcularının çok büyük bölümünü, lisanslı oldukları asker, polis veya itfaiye kulüplerinden seçiyor. Corpi Sportivi denilen ve kabaca sportif kuvvetler olarak çevrilebilecek bir sistem ile aşağıdaki devlet birimlerinin hepsinin ayrı ayrı spor kulüpleri oluşturulmuş:
- Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Carabinieri dedikleri Jandarma
- Devlet Polis Gücü, Finans Kolluk Kuvvetleri (ki bu ilginç bir kavram, ekonomi ile ilgili işlere bakan polis gibi düşünülebilir, kaçakçılığı ve vergi kaçırmayı engellemeyle doğrudan ilgili birim. ABD'deki IRS ajanları gibi, devletlerin dolaysız ve adil vergileri toplamak için ne kadar uğraştığını görüyoruz) ve Yargı Kolluk Kuvvetleri (güçler ayrılığı ilkesinin olmazsa olmazı)
- İtfaiye Teşkilatı
- Orman Koruculuğu Teşkilatı
Bu sistem ile sporculara da temel askeri eğitim veriliyor ve en alt düzeyde de olsa rütbeli gibi muamele ediliyor. Özellikle Olimpiyatlar gibi milletlerin en üst düzeyde temsil edildiği ve altın madalya almanın yani kendi ülkenin milli marşını dinletmenin nihai olarak en büyük başarı olduğu bir ortamda, bu sistemin ne kadar sonuç alıcı olduğunu şöyle ifade edeyim. Türkiye 1936'dan itibaren gittiği tüm olimpiyatlarda toplam 41 altın, 29 gümüş ve 41 bronz madalya kazanmış. İtalyanların devlet polis gücüne bağlı olarak 1954 yılında kurdukları spor kulübü Gruppo Sportivo Fiamme Oro ve jandarma teşkilatına bağlı olarak 1964 yılında kurdukları spor kulübü Centro Sportivo Carabinieri ise sadece bu iki kulüp olarak 66 altın, 42 gümüş ve 64 bronz madalya almış. İtalya'nın bu süreçteki toplam madalya sayısını dile getirmiyorum bile. Bu olimpiyat altın madalyalarının içinde herhalde olimpiyatın en zor ve en prestijli branşı diyebileceğimiz 100 metre koşu yarışını da 2020 yılında erkeklerde kazanan (üstüne bir de takımıyla beraber 4x100 bayrak yarışını kazanan) Marcell Jacobs'u da burada anmak lazım. Kendisi de saydığım bu kulüplere bağlı lisanslı bir sporcu.
Olimpiyatlarda Türkiye, Hindistan ve Meksika dışında G20 ülkeleri esasında ekonomik olarak hangi sıradalarsa, madalya sıralamasında da yaklaşık olarak aynı noktada yer aldılar. Hindistan'da popüler olan spor dallarının dünyanın geri kalanından farklı olması bir neden olabilir. Meksika için farklı görüşler var, sanırım onu da Meksikalıların araştırması lazım. Ancak İtalya'nın yaptığı şeyi Türkiye'nin de yapmaması için bir engel yok. Çocukluğumda Ordu Milli Futbol Takımı'nın son derece başarılı olduğunu hatırlardım, ki oradaki konsept o esnada vatani görevini yapan profesyonel futbolcuların sporcu olarak hizmet etmesiydi. Dünya değişti, spor endüstriyelleşti, askerlik kısaldı. Ancak yine de ülkeyi koruyan birimlerin mensuplarına sunduğu temel eğitimi milli spor yararına kullanmak mümkün. Hadi bizim atıcılık takımına bağlayayım mı?
Bildiğiniz gibi Yusuf Dikeç de emekli bir jandarma astsubay. Takım arkadaşı Şevval İlayda Tarhan ise 2018 tarihli bir röportajında polis veya asker olma hayali olduğundan ve bunun için çalıştığından bahsediyor. Demek ki buradaki model başarı getirebiliyor. Sporculara daha çok ve ciddi çalışma şansı tanımak için, sporu bir yan iş gibi görmek yerine, kulüpler kanalıyla ve devlet desteğiyle sistematik eğitim alma ve yarışmacılık kazanma fırsatı verilmesi gerekiyor. Katılım gösteren toplam sporcu sayısı anlamında başarısız bir olimpiyat geçirmesek de, hiç altın madalya alamamak Türkiye büyüklüğünde bir ülke için olacak iş değil. Ekonomik ve nüfus büyüklüğü itibariyle madalya sırasında bitirmemiz gereken yer başlangıç olarak en azından 20 ile 25 arasında olmalı, biz ise son olimpiyatı 64. sırada bitirdik. Bir şey değişmesi gerektiği çok açık. Olimpiyat düzenlemeye aday da olduğumuz için, olumlu gördüğüm bu yöntemi değerlendirilmek üzere öneriyorum. Sevgiyle kalın.